واکسن آنفولانزا دارای 2 نوع تزریقی و افشانه بینی می باشد که در نوع تزریقی آن ویروس کشته شده وجود دارد. واکسن Influenza از بروز این ویروس جلوگیری می کنید ول نمی تواند برای پیشگیری از بیماری سرماخوردگی تاثیری داشته باشد.
بیماری آنفولانزا در فصل پاییز و زمستان شایع می شود. این بیماری ویروسی است و هر سال نوع جدیدی از آن شیوع پیدا می کند. بیماری آنفولانزا در بیشتر مواد کشنده نیست، ولی بیمار در طی دوره این بیماری باید درد و ناراحتی زیادی را تحمل کند. به همین دلیل افراد برای در امان ماندن از این بیماری در فصل پاییز و زمستان می توانند واکسن آنفولانزا را استفاده کنند تا مصون بمانند. در ادامه اطلاعاتی در مورد واکسن و افرادی که باید آن را استفاده کنند می پردازیم و عوارض این دارو را هم بررسی می کنیم.
واکسن آنفولانزا چیست؟ چه کسانی واکسن بزنند؟
فهرست مطالب
این واکسن که دارای ویروس کشته شده است، به صورت داخل عضلانی و یا زیر جلدی عمیق به بدن تزریق می شود. کودکان 6 ماهه تا 8 ساله، به ویژه نوزادانی که بیش از 6 ماه سن دارند و بیماری مزمن دارند، باید این واکسن را استفاده کنند. در زیر افرادی که مستعد ابتلا به آنفولانزا هستند و باید واکسن را حتما استفاده کنند می بینید:
- کسانی که بین ۶ ماهگی تا ۱۸ سالگی به مدت طولانی آسپرین مصرف کرده‌اند
- تمام افرادی که در تماس با افراد مبتلا آنفولانزا هستند مثل کارکنان بیمارستان و….
- افرادی که به جاهای پر خطر مانند حج می‌روند
- افرادی که در مرغداری‌ها و پرورش طیور فعالیت می‌کنند
- زنانی که قصد دارند در فصول سرد سال باردار شوند
- کودکان مبتلا به بیماری‌های مزمن
- افرادی که با داروهای تضعیف‌كننده سیستم ایمنی سر و كار دارند
- افرادی که در آسایشگاه و بیمارستان‌های خصوصی کار می‌کنند
- افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت، مشکلات کبدی، نارسایی کلیوی و بیماران ریوی مثل آسم
- بیماران مبتلا به ضایعات نخاعی و مشکلات عصبی
طبق دستور سازمان بهداشت جهانی اولویت تزریق این واکسن به این ترتیب می باشد: بیماران دیالیزی، افرادی که پیوند کلیه داشته اند، بیماران دارای تلاسمی ماژورفظ بیماران کبدی سیروز و پیوند کبد، بیماران سرطانی که شیمی درمانی یا رادیوتراپی می کنند و در آخر هم پرسنل بعداشتی درمانی هستند.
افراد سالم بالای شش سال ضرورتی برای دریافت این واکسن ندارند.
آیا واکسن می تواند باعث پیشگیری از سرماخوردگی هم شود؟
آنفلوآنزا و سرماخوردگی علائمی شبیه به هم دارند و ممکن است که با هم اشتباه گرفته شوند، ولی این دو بیماری با هم تفاوت دارند و عامل ایجاد آنها هم با هم فرق دارد. پس واکسنآنفلوآنزا نمی تواند به منظور پیشگیری از سرماخوردگی موثر باشد و این باور که تزریق این واکسن باعث می شود دیگر دچار سرماخوردگی نشویم اشتباه است. این واکسن می تواند 70 تا 90 درصد پیشگیری از آنفلوآنزا برای افراد زیر 65 سال مفید باشد.
نحوه تزریق
واکسن آنفلوآنزا برای کودکان زیر 36 ماه به میزان 2 دوز به فاصله 45 روز تزریق می شود که هر دوز مصرفی برای این کودکانف نصف دو بزرگسال می باشد. برای کودکان 36 ماه تا 12 سال که برای اولین بار این واکسن را تزریق می کنند، در طی 2 مرحله و با دوز کامل تزریق می شود. برای افراد بالای 12 سال فقط یک بار تزریق می شود.
بهترین زمان برای تزریق واکسن
بهترین زمان برای تزریق این واکسن، اواخر شهریور یا اوایل مهرماه است. زیرا سطح ایمنی چهار هفته بعد از تزریق واکسن ایجاد شود. بنابراین قبل از آغاز فصل سرد سال باید تزریق را انجام داد. البته اگر تزریق در این زمان انجام نشود، در هر زمان دیگری نیز قابل انجام است.
نکته حائز اهمیتی که وجود دارد این است که برخی افراد تصور می‌کنند تنها با یک بار تزریق این واکسن برای همیشه از ابتلا به آنفولانزا ایمن می‌شوند که این تصور کاملا اشتباه است. آنفلوآنزا نسبت به بیماری سرماخوردگی بسیار متفاوت و جدی‌تر است که سالانه در مناطق مختلف جهان در گردش است و هر ساله با انواع جدیدی نیز وارد کشورمان می‌شود. این امر باعث می‌شود که افراد ایمنی کافی در مقابل ابتلا به آن را حتی با سابقه تزریق در سال گذشته، نداشته باشند. پس لازم است این واکسن، سالانه تزریق شود.
تصور دیگری که در بین افراد وجود دارد این است که با تزریق این واکسن از هر گونه بیماری تنفسی در امان خواهند بود که باز هم اشتباه بوده و افرادی که این واکسن را دریافت می‌کنند ممکن است به انواع دیگر ویروس‌های تنفسی، مبتلا شوند. در واقع هیچ‌گونه آسیب‌پذیری در مقابل ویروس‌های سرماخوردگی توسط این واکسن، ایجاد نمی‌شود.
واکسن‌های آنفلوآنزا هم به صورت “تزریقی” و هم به شکل “پاشیدنی داخل بینی” وجود دارد که نوع تزریقی آن حاوی ویروس کشته شده و نوع افشانه‌ای آن حاوی ویروس زنده ضعیف شده است. نوع پاشیدنی این واکسن برای همه افراد مناسب نیست.
عوارض جانبی واکسن آنفلوآنزا
پس از استفاده از این واکسن عوارضی چون علائم خفیف سرماخوردگی شامل آبریزش بینی و سرفه، تب خفیف و واکنش‌های آلرژیک به واکسن ممکن است بروز کند. درد، قرمزی و تورم در محل تزریق نیز ممکن است بروز کند که طی یک تا دو روز برطرف خواهد شد.
نکاتی که در رابطه با تزریق واکسن آنفولانزا باید بدانید
- در صورت وجود هر نوع حساسیت دارویی یا آلرژی نسبت به غذاها، رنگ‌ها، نگهدارنده‌ها یا حیوانات به پزشک اطلاع دهید.
- چنانچه با مصرف این دارو دچار علائم حساسیت مثل تنفس سخت، تورم چهره، لب‌ها، زبان یا گلو شدید، مصرف را قطع و به سریعا به اورژانس رجوع کنید.
- در صورت بارداری، قبل از تزریق واکسن، با پزشک مشورت کنید. به طور کلی این واکسن با شروع فصل سرما در هر زمان از حاملگی می‌تواند به فرد باردار، تزریق شود.
- واکسن آنفولانزا را می‌توان در دوران شیردهی تجویز کرد.
- کودکان در سن زیر شش ماهگی نمی‌توانند از این واکسن استفاده کنند.
- تزریق واکسن در کسانی که سابقه واکنش آلرژیک به مواد موجود در واکسن آنفولانزا را دارند (مانند تخم‌مرغ، فرمالدهید، جنتامایسین) و همچنین كسانی كه در زمان مراجعه برای تزریق واكسن تب یا عفونت حاد داشته باشند و یا سابقه ابتلا به سندرم گیلن باره را داشته باشد، ممنوع است.
- چنانچه با تزریق این واکسن دچار عوارضی نظیر تب بالا، تغییر در رفتار و هوشیاری، کهیر یا راش و ضایعات پوستی، گرفتگی و خشونت صدا و مشکلات تنفسی مانند سختی تنفس، ضربان قلب بالا و ضعف شدید بدنی با رنگ‌پریدگی یا علائم حساسیت شدید؛ بلافاصله به اورژانس مراجعه کنید.
- افراد باید واکسن را حتما در مراکز درمانی که پزشک حضور دارد، تزریق کنند.
- واکسن‌های آنفولانزا یخچالی هستند و اگر فردی می‌خواهد بلافاصله واکسن را تزریق کند، باید آن را از داروخانه تهیه کند. همچنین این واکسن نباید یخ بزند چرا که یخ‌زدگی موجب می‌شود اثربخشی واکسن از بین برود.
تفاوت سرما خوردگی با آنفولانزا
سرما خوردگی و آنفولانزا علائمی مشابه دارند. سرما خوردگی معمولا خفیف تر است در حالی که آنفولانزا علائم شدید تری دارد. سرما خوردگی معمولا علاوه بر احساس خستگی با عطسه، سرفه و آبریزش بینی همراه است. ممکن است همراه تب نبوده یا تب پایین وجود داشته باشد. هچنین ممکن است کوفتگی عضلانی یا سوزش گلو، اشک ریزش وسر درد هم دیده شود. آنفولانزا معمولا به طور ناگهانی شروع شده و بسیار آزار دهنده است. بیماراحساس ضعف و خستگی می کندو تب دارد. علائـــم دیگر شامل سرفه های خشک، آبریزش از بینی، لرز، درد عضلانی، سر درد شدید، درد چشم وگلو درد ممکنست دیده شود. مدت زمان بیشتری طول می کشد تا آنفولانزا کاملا خوب شود اما در سرما خوردگی این مدت کوتاه تر است. اگرچه مردم اغلب واژه‌ی آنفولانزا را برای هر نوع بیماری به کار می‌برند که نشانه‌هایی مانند آنفولانزا دارد، لیکن آن یک بیماری ویروسی مجزا با نشانه‌های ویژه‌ی خود است و به‌طور معمول در زمان‌های ویژه‌ای از سال، پایان پاییز و طی زمستان، رخ می‌دهد.