سعدی به قدری بزرگ است که فرهنگ ایرانی به او و اشعار ایشان مدیون است. به همین دلیل یک روز به خصوص را به حضرت سعدی اختصاص داده و نام و یاد او را بعد از هزاران سال همچنان زنده نگه داشته‌اند. در این بخش از سایت ادبی و هنری روزانه قصد داریم درباره این روز و استاد سخن مطالب جالبی را بنویسیم.
روز سعدی چه روزی است؟
هر ساله اولین روز دومین ماه سال یعنی روز اول اردیبهشت را به نام روز سعدی یا روز بزرگداشت سعدی اعلام می کنند. در این روز برنامه های مختلفی به مناسب بزرگداشت سعدی برگزار می شوند و با برنامه های علمی، آموزشی و تفریحی و همین طور برگزاری رقابت های مختلف سعی می شود که مردم ایران از جمله کودکان، نوجوانان و جوانان بیشتر با سعدی و آثار ارزشمند او از جمله بوستان، گلستان و غزلیات زیبای او آشنا شوند.
سعدی که بود؟
ابومحمّد مُشرف‌الدین مُصلِح بن عبدالله بن مشرّف متخلص به سعدی، شاعر و نویسندهٔ پارسی‌گوی ایرانی است. اهل ادب به او لقب «استادِ سخن»، «پادشاهِ سخن»، «شیخِ اجلّ» و حتی به‌طور مطلق، «استاد» داده‌اند. او در نظامیهٔ بغداد، که مهم‌ترین مرکز فقهی،علمی بر پایه علوم اسلامی، جهان اسلام در آن زمان به حساب می‌آمد، تحصیل و پس از آن به‌عنوان خطیب به مناطق مختلفی از جمله شام و حجاز سفر کرد. سعدی سپس به زادگاه خود شیراز، برگشت و تا پایان عمر در آن‌جا اقامت گزید. آرامگاه وی در شیراز واقع شده است که به سعدیه معروف است.
تاثیر و اهمیت سعدی بر شعر جهان
سعدی شیرازی، شاعر و نویسنده پارسی‌گوی قرن هفتم هجری، یکی از برجسته‌ترین چهره‌های ادبیات جهان است که تأثیر عمیقی بر شعر و ادبیات جهانی گذاشته است. اهمیت و تأثیر او را می‌توان از چند جنبه بررسی کرد:
جهان‌شمولی مضامین شعری:
سعدی در آثارش، به‌ویژه در «گلستان» و «بوستان»، به موضوعات انسانی مانند عشق، اخلاق، عدالت، حکمت و روابط اجتماعی پرداخته است. این مضامین فرازمانی و فرامکانی، آثار او را برای مخاطبان جهانی قابل فهم و جذاب کرده‌اند. به عنوان مثال، اشعار عاشقانه او در «غزلیات» با ظرافت و عمق احساسی، الهام‌بخش شاعران بسیاری در فرهنگ‌های مختلف بوده است.
تأثیر بر ادبیات شرق و غرب:
سعدی نه‌تنها در ادبیات پارسی، بلکه در ادبیات ترکی، عربی و هندی نیز تأثیرگذار بود. در غرب، از قرن هفدهم میلادی، با ترجمه آثارش به زبان‌های اروپایی (نخستین بار توسط آندره دو ریه در 1634)، شاعران و نویسندگان غربی مانند گوته، امرسون و ولتر با آثار او آشنا شدند. گوته در «دیوان غربی-شرقی» از سعدی به‌عنوان یکی از منابع الهام خود یاد کرده است. همچنین، نثر موزون «گلستان» به‌عنوان یک شاهکار ادبی، الگویی برای نویسندگان سبک روایی در اروپا شد.
زبان و سبک ادبی بی‌نظیر:
سعدی به «استاد سخن» معروف است، زیرا زبان او ترکیبی از سادگی، روانی و بلاغت است. این ویژگی باعث شد که آثارش به‌عنوان منبعی برای آموزش زبان و ادبیات پارسی در سراسر جهان مورد استفاده قرار گیرد. غزلیات او با موسیقی درونی و ایجاز، استانداردی برای شعر عاشقانه در ادبیات جهان ایجاد کرد.
بوستان سعدی، که مجموعه‌ای از حکایات اخلاقی و پندآموز است، به‌عنوان یک راهنمای اخلاقی در فرهنگ‌های مختلف مورد توجه قرار گرفت. این اثر به زبان‌های متعددی ترجمه شده و در آموزش مفاهیم انسانی و اخلاقی در شرق و غرب نقش داشته است.
ترجمه و گسترش جهانی:
آثار سعدی به بیش از 20 زبان، از جمله انگلیسی، فرانسه، آلمانی، لاتین و روسی ترجمه شده‌اند. این ترجمه‌ها باعث شده که شعر و نثر او در محافل ادبی جهان مورد بحث و تحسین قرار گیرد. برای مثال، رالف والدو امرسون، فیلسوف آمریکایی، سعدی را «شاعر خرد» نامید و او را به دلیل حکمتش ستود.
جمع‌بندی:
سعدی با ترکیب هنرمندانه شعر و حکمت، نه‌تنها ادبیات پارسی را به اوج رساند، بلکه با مضامین جهانی و سبک بی‌مانندش، پلی میان فرهنگ‌های شرق و غرب ایجاد کرد. تأثیر او بر شعر جهان از طریق الهام‌بخشی به شاعران، گسترش مفاهیم انسانی و ایجاد الگوهای ادبی ماندگار همچنان ادامه دارد.
پیام تبریک روز سعدی بزرگ
یکم اردیبهشت ماه
بزرگداشت سعدی شیرازی
بزرگ مرد جامعه شناس ایرانی مبارک باد
داروی تربیت از پیر طریقت بستان
که آدمی را بدتر از علت نادانی نیست
بزرگداشت ابر مرد فارسی، سعدی بزرگ گرامی باد
ز خاک سعدی شیراز بوی عشق آید
هزار سال پس از مرگ وی گرش بویی
یکم اردیبهشت روز بزرگداشت سعدی گرامی باد
یکم اردیبهشت ماه بزرگداشت سعدی شیرازی
بزرگ مرد جامعه شناس ایرانی بر شما ایرانیان مبارک باد
همه عیب خلق دیدن نه مروت است و مردی
نگهی به خویشتن کن که تو هم گناه داری
روز بزرگداشت شیخ اجل سعدی خجسته و یادش گرامی باد
دوستان گویند سعدی خیمه در گلزار زن
من گلی را دوست می دارم که در گلزار نیست
روز سعدی بزرگ بر شما اهالی شعر مبارک باد
بیا تا برآریم دستی ز دل
که نتوان برآورد فردا ز گل
به فصل خزان درنبینی درخت
که بی برگ ماند ز سرمای سخت
روز بزرگداشت سعدی خجسته باد
حکیمی را پرسیدند از سخاوت و شجاعت کدام بهتر است
گفت آن که را سخاوت است به شجاعت حاجت نیست
روز بزرگداشت شیخ اجل سعدی خجسته و یادش گرامی باد
عشاق به درگهت اسیرند بیا
بدخویی تو بر تو نگیرند بیا
هرجور و جفا که کرده‌ای معذوری
زان پیش که عذرت نپذیرند بیا
بزرگداشت ابر مرد فارسی، سعدی شیرازی گرامی باد
یکم اردیبهشت روز بزرگداشت سعدی گرامی باد
دشمن چو از هر حیله ای در ماند
سلسله ی دوستی بجنباند
پس کارها بکند به دوستی
که هیچ دشمن نکند به دشمنی
روز اول اردیبهشت ماه سالروز بزرگداشت سعدی شیرازی را تبریک می گوییم
ای در دل من رفته چو خون در رگ و پوست
هرچ آن به سر آیدم ز دست تو نکوست
سالروز بزرگداشت سعدی شاعر بزرگ ایرانی مبارک باد
یکم اردیبهشت ماه
روز بزرگداشت شیخ اجل
سعدی شیراز گرامی باد
ای چشم تو مست خواب و سرمست شراب
صاحب نظران تشنه و وصل تو سراب
مانند تو آدمی در آباد و خراب
باشد که در آیینه توان دید و در آب
یک اردیبهشت روز بزرگداشت سعدی بزرگ بر ادبیات دوستان مبارک