شایع ترین بیماری های پوستی در پاییز؛ از خشکی و ترک تا لوپوس

با تغییر فصل ها، به ویژه ورود به پاییز، پوست بدن و صورت بیش از هر زمان دیگری در معرض تغییرات محیطی قرار می گیرد. کاهش رطوبت هوا، سردتر شدن دما و وزش بادهای خشک سبب می شود که لایه محافظتی طبیعی پوست ضعیف شود و مستعد بروز بیماری های پوستی گردد. این شرایط مشکلاتی چون خشکی و خارش را به همراه دارد و می تواند بیماری های شایع پوستی را تشدید کرده یا علائم آنها را آشکارتر کند.

در حقیقت، پاییز یکی از زمان هایی است که بیماران بسیاری به دلیل ضایعات پوستی، اگزما، حساسیت ها یا حتی عفونت های قارچی به متخصصان پوست مراجعه می کنند. اهمیت توجه به سلامت پوست در این فصل، تنها به دلایل زیبایی محدود نمی شود؛ چراکه پوست نخستین سد دفاعی بدن در برابر میکروب ها، ویروس ها و آلاینده های محیطی است. در عصر نوین، به طبع بررسی بیماری های شایع پوستی در پاییز و روش های مراقبت از آنها، گامی اساسی در پیشگیری و حفظ کیفیت زندگی خواهد بود. اجازه دهید شایع ترین مشکلات پوستی در فصل پاییز را بررسی و روش های درمان و کنترل آن ها را مرور کنیم!

خشکی و ترک های پوستی در هوای پاییزی

یکی از رایج ترین مشکلاتی که با آغاز پاییز خود را نشان می دهد، خشکی و ترک های پوستی است. در این فصل، رطوبت نسبی هوا به طور محسوسی کاهش می یابد و همین مسئله موجب از دست رفتن آب لایه های سطحی پوست می شود. هنگامی که رطوبت پوست کاهش یابد، سلول های اپیدرمی به درستی عمل نمی کنند و لایه شاخی پوست شکننده و مستعد ایجاد ترک می گردد.

خشکی شدید نه تنها احساس کشیدگی و خارش ایجاد می کند بلکه راه ورود میکروب ها و عوامل عفونی به بافت های عمقی تر پوست را هموار می سازد. به همین دلیل است که ترک های عمیق، به ویژه در نواحی دست، پاشنه پا و لب ها، در پاییز شیوع بیشتری دارند.

عوامل دیگری همچون استفاده مکرر از شوینده های قوی، دوش آب داغ، تماس مستقیم با باد سرد و عدم استفاده از کرم های مرطوب کننده مناسب نیز شدت این مشکل را افزایش می دهند. مراقبت پیشگیرانه با استفاده از مرطوب کننده های حاوی اوره یا گلیسیرین، مصرف آب کافی و پرهیز از شست وشوی مکرر با آب داغ می تواند نقش قابل توجهی در کنترل این وضعیت ایفا کند.

اگزمای آتوپیک و تشدید علائم در پاییز

اگزمای آتوپیک یا همان درماتیت آتوپیک، یک بیماری التهابی مزمن پوست است که اغلب زمینه ژنتیکی و ایمنی دارد. بیماران مبتلا به این بیماری معمولاً در فصول سرد و خشک، به ویژه پاییز، علائم شدیدتری تجربه می کنند. علت این مسئله آن است که کاهش رطوبت محیط و سرد شدن هوا، سد دفاعی پوست را ضعیف می سازد و موجب می شود که پوست نسبت به عوامل محرک محیطی حساس تر شود.

در چنین شرایطی، خارش شدید، قرمزی، پوسته ریزی و ترک های پوستی بیشتر نمایان می گردند. برخی افراد در این فصل حتی دچار اختلال در خواب و فعالیت روزانه به دلیل خارش مداوم می شوند. علاوه بر این، تماس با آلرژن های رایج در پاییز مانند گرده گیاهان، گردوغبار و لباس های پشمی می تواند علائم را تشدید کند.

درمان اگزما نیازمند یک رویکرد جامع است که شامل استفاده از کرم های مرطوب کننده غلیظ، اجتناب از محرک های شناخته شده، مصرف داروهای ضدالتهابی موضعی مانند کورتیکواستروئیدها و در برخی موارد داروهای سیستمیک می شود. پیروی از یک برنامه مراقبتی دقیق در فصل پاییز می تواند شدت بیماری را تا حد زیادی کنترل کند.

پسوریازیس و تاثیر تغییرات فصلی

پسوریازیس یکی دیگر از بیماری های پوستی مزمن و خودایمنی است که با ضایعات قرمز و پوسته پوسته شدن مشخص می شود. بسیاری از بیماران مبتلا گزارش می دهند که با ورود به پاییز و کاهش شدت تابش نور خورشید، علائم آنها بدتر می گردد. نور خورشید به طور طبیعی تأثیر مثبتی بر روند بیماری دارد؛ زیرا اشعه ماورای بنفش B می تواند تکثیر غیرطبیعی سلول های پوستی را مهار کند. در پاییز، کاهش این تابش به همراه هوای خشک، پوست را مستعد بروز پلاک های ضخیم تر و خارش های مکرر می سازد.

عفونت های قارچی و افزایش بروز آنها در پاییز

با تغییر فصل و استفاده بیشتر از لباس های ضخیم، شرایط برای رشد قارچ ها بر روی پوست مهیاتر می شود. تعریق بدن در زیر لایه های لباس، به ویژه در نواحی مرطوب مانند کشاله ران، زیر بغل و بین انگشتان پا، محیطی گرم و مرطوب ایجاد می کند که بهترین بستر برای رشد قارچ های پوستی است.

به همین دلیل، عفونت های قارچی در پاییز و اوایل زمستان افزایش می یابند. این عفونت ها می توانند به شکل لکه های قرمز خارش دار، پوسته ریزی، بوی نامطبوع یا حتی ریزش مو در نواحی خاص بروز کنند. افراد مبتلا به دیابت، کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند و کسانی که از کفش های بسته و غیرقابل تنفس استفاده می کنند، بیش از دیگران در معرض خطر هستند.

درمان عفونت های قارچی معمولاً شامل مصرف داروهای ضدقارچ موضعی یا خوراکی است و رعایت بهداشت فردی نقش مهمی در پیشگیری دارد. خشک نگه داشتن پوست، استفاده از لباس های نخی و شست وشوی منظم با صابون های ملایم می تواند احتمال ابتلا را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، مانع از گسترش عفونت به سایر نواحی بدن خواهد شد.

کهیر و واکنش های آلرژیک در فصل پاییز

کهیر از جمله بیماری های پوستی است که در بسیاری از افراد به ویژه در پاییز بروز می یابد یا شدت پیدا می کند. این عارضه در واقع پاسخ غیرطبیعی سیستم ایمنی به محرک های بیرونی یا درونی است که به شکل ضایعات برجسته، قرمز و به شدت خارش دار بر روی پوست ظاهر می شود. در پاییز، تماس مداوم با گردوغبار، برگ های خشک، کپک های محیطی و حتی تغییرات ناگهانی دما می تواند موجب تحریک سیستم ایمنی و بروز کهیر گردد.

برخی بیماران نیز در این فصل با حساسیت های غذایی یا دارویی مواجه می شوند که خود محرکی برای ایجاد واکنش های کهیری است. کهیر ممکن است تنها چند ساعت باقی بماند یا به صورت مزمن تا هفته ها ادامه پیدا کند و کیفیت زندگی فرد را به شدت مختل سازد. درمان اولیه شامل شناسایی و حذف عامل محرک و استفاده از آنتی هیستامین ها برای کاهش علائم است.

در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به مصرف داروهای قوی تر تحت نظر پزشک وجود داشته باشد. پیشگیری از تماس با آلرژن های شناخته شده، رعایت بهداشت محیط، تهویه مناسب فضای زندگی و پرهیز از پوشیدن لباس های زبر و تحریک کننده از اقدامات مهم برای کنترل این بیماری در فصل پاییز به شمار می آید.

درماتیت تماسی و تشدید حساسیت ها

درماتیت تماسی نوعی التهاب پوستی است که در اثر تماس مستقیم پوست با مواد محرک یا آلرژن ها ایجاد می شود. در فصل پاییز، به دلیل استفاده بیشتر از لباس های پشمی، شال و دستکش، تماس طولانی تر با مواد شیمیایی شوینده برای شستن لباس ها و همچنین مواجهه با آلاینده های محیطی مانند دود و گردوغبار، احتمال بروز این بیماری افزایش می یابد. علائم شایع درماتیت تماسی شامل:

• قرمزی
• خارش
• تاول های ریز
• و پوسته ریزی

است که معمولاً در نواحی تماس مستقیم با محرک نمایان می شود.

این بیماری علاوه بر مشکلات جسمی، جنبه اجتماعی و روانی نیز دارد؛ زیرا ظاهر ناخوشایند ضایعات می تواند موجب کاهش اعتمادبه نفس افراد شود. درمان درماتیت تماسی بر اساس نوع محرک و شدت علائم متفاوت است اما به طور کلی شامل پرهیز از تماس با عامل محرک، استفاده از کرم های ترمیم کننده و در موارد شدیدتر مصرف داروهای ضدالتهابی موضعی می باشد. شناسایی دقیق عامل آلرژن از طریق تست های پوستی می تواند به پیشگیری از عود بیماری کمک شایانی کند. مراقبت مستمر از پوست با مرطوب کننده های مناسب و انتخاب لباس های نرم و سبک نیز در کاهش علائم مؤثر است.

تب خال لب ها و افزایش شیوع در پاییز

تب خال یا هرپس سیمپلکس یکی از بیماری های ویروسی شایع است که عمدتاً در ناحیه لب ها بروز می کند و با تغییرات فصلی، به ویژه در پاییز، شیوع بیشتری می یابد. کاهش دمای هوا، وزش بادهای سرد و خشک، و ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن در نتیجه تغییرات محیطی، همگی عواملی هستند که زمینه بروز این بیماری را فراهم می کنند.

تب خال معمولاً با احساس سوزش یا خارش در لب ها آغاز می شود و پس از چند ساعت تا یک روز به شکل تاول های کوچک و دردناک ظاهر می گردد. این ضایعات علاوه بر ایجاد درد و ناراحتی، از نظر زیبایی نیز برای بسیاری از بیماران آزاردهنده است. تب خال یک بیماری ویروسی واگیر است و تماس مستقیم با ترشحات تاول ها می تواند موجب انتقال آن به دیگران شود. درمان شامل استفاده از داروهای ضدویروس موضعی یا خوراکی است که در صورت شروع سریع می تواند مدت و شدت علائم را کاهش دهد.

همچنین رعایت بهداشت فردی، پرهیز از لمس تاول ها و تقویت سیستم ایمنی بدن با تغذیه مناسب و خواب کافی، راهکارهای مؤثر برای پیشگیری از عود تب خال در فصل پاییز محسوب می شوند.

آکنه و تشدید جوش های پوستی در پاییز

اگرچه بسیاری از افراد تصور می کنند آکنه تنها مختص نوجوانان است، اما تغییرات فصلی به ویژه در پاییز می تواند در بروز یا تشدید جوش های پوستی نقش بسزایی داشته باشد. در این فصل، به دلیل کاهش رطوبت هوا، پوست تمایل بیشتری به تولید سبوم یا همان چربی طبیعی پیدا می کند تا کمبود رطوبت را جبران کند.

این افزایش ترشح چربی در کنار بسته شدن منافذ توسط سلول های مرده پوستی، محیطی مناسب برای رشد باکتری ها فراهم می آورد و در نهایت منجر به بروز آکنه های التهابی و چرکی می شود. از سوی دیگر، استفاده بیشتر از لوازم آرایشی سنگین برای پوشاندن ضایعات پوستی در این فصل، خود عاملی برای تشدید جوش ها محسوب می شود.

همچنین پوشیدن لباس های گرم و ماسک های صورت در هوای سرد، تعریق و اصطکاک پوست را افزایش داده و احتمال ایجاد آکنه در نواحی غیرمعمول مانند خط فک یا پشت را بیشتر می کند. درمان آکنه در پاییز نیازمند رویکردی ترکیبی است که شامل شست وشوی منظم با شوینده های ملایم، استفاده از کرم های غیرکمدوژنیک، مصرف داروهای موضعی حاوی بنزوئیل پراکسید یا رتینوئیدها و در موارد شدید، داروهای خوراکی تحت نظر متخصص پوست می شود.

روزاسه و افزایش حساسیت پوستی

روزاسه یک بیماری التهابی مزمن پوست است که اغلب در ناحیه صورت بروز می کند و با قرمزی پایدار، رگ های خونی سطحی و گاهی ضایعات شبیه آکنه مشخص می شود. این بیماری به شدت تحت تأثیر شرایط محیطی قرار دارد و تغییرات دمایی پاییز می تواند علائم آن را تشدید کند. قرار گرفتن در معرض باد سرد، سپس ورود به محیط های گرم و بسته، باعث گشاد شدن رگ های خونی و افزایش قرمزی صورت می شود.

علاوه بر این، مصرف نوشیدنی های گرم و غذاهای تند که در فصل پاییز رایج تر است، می تواند شعله ور شدن علائم روزاسه را به دنبال داشته باشد. این بیماری علاوه بر ظاهر ناخوشایند، از نظر روانی نیز برای بیماران آزاردهنده است و ممکن است اعتماد به نفس آنها را کاهش دهد. درمان روزاسه معمولاً شامل استفاده از داروهای ضدالتهابی موضعی، لیزر درمانی برای رگ های خونی سطحی و در برخی موارد مصرف آنتی بیوتیک های خوراکی می باشد.

توصیه های مهم برای پیشگیری از تشدید علائم در پاییز شامل اجتناب از تغییرات ناگهانی دما، استفاده از کرم های ضدآفتاب مناسب، پرهیز از مصرف محرک های غذایی و مراقبت مداوم از پوست با مرطوب کننده های سبک است.

ویتیلیگو و تغییرات رنگدانه ای در پاییز

ویتیلیگو یا پیسی یکی از بیماری های خودایمنی پوستی است که با تخریب سلول های ملانوسیت و از بین رفتن رنگدانه ها شناخته می شود. در نتیجه این بیماری، لکه های سفید و بی رنگ بر روی پوست ظاهر می گردند که می توانند از نظر زیبایی اثرات چشمگیری داشته باشند. هرچند ویتیلیگو در تمام طول سال فعال است، اما بسیاری از بیماران گزارش می دهند که در پاییز ضایعات آنها برجسته تر و نمایان تر به نظر می رسند.

دلیل این امر کاهش تماس با نور خورشید و کم رنگ تر شدن پوست اطراف است که موجب می شود لکه های سفید بیشتر به چشم بیایند. همچنین تغییرات دمایی و استرس های فصلی می توانند بر شدت بیماری اثرگذار باشند.

درمان ویتیلیگو دشوار و بلندمدت است و معمولاً شامل فوتوتراپی، داروهای موضعی حاوی کورتیکواستروئید یا مهارکننده های ایمنی و در برخی موارد پیوند سلول های رنگدانه ای می باشد. مراقبت های حمایتی در پاییز شامل استفاده مداوم از ضد آفتاب، پرهیز از آسیب مکانیکی به پوست (پدیده کوبنر) و حمایت روانی از بیماران برای مقابله با اثرات اجتماعی این بیماری است.

لوپوس پوستی و حساسیت به تغییرات آب وهوایی

لوپوس اریتماتوز پوستی یکی دیگر از بیماری های خودایمنی است که می تواند با ضایعات قرمز و برجسته، به ویژه در نواحی در معرض نور خورشید مانند صورت و دست ها، ظاهر شود. پاییز با وجود کاهش شدت تابش نور خورشید، همچنان می تواند محرک علائم این بیماری باشد، زیرا تغییرات دما و رطوبت موجب آسیب پذیری بیشتر پوست می گردد.

بیماران مبتلا به لوپوس پوستی معمولاً از خستگی مفرط و حساسیت بالای پوستی شکایت دارند و ضایعات آنها ممکن است با پوسته ریزی و خارش همراه باشد. اهمیت لوپوس در این است که علاوه بر پوست می تواند اندام های داخلی را نیز درگیر سازد و در صورت عدم کنترل مناسب، تهدیدی جدی برای سلامت بیمار باشد.

در فصل پاییز، استفاده منظم از کرم های ضدآفتاب، پرهیز از تماس طولانی با سرما و پیروی از درمان های دارویی تجویزشده توسط پزشک اهمیت فراوانی دارد. داروهای کورتیکواستروئیدی موضعی و سیستمیک، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی و مراقبت های حمایتی همگی بخشی از درمان این بیماری محسوب می شوند. توجه به علائم هشداردهنده و مراجعه منظم به پزشک متخصص در این فصل ضروری است.

سخن پایانی

پاییز فصلی است که زیبایی های خاص خود را دارد اما هم زمان می تواند سلامت پوست را با چالش های جدی روبه رو کند. کاهش رطوبت هوا، وزش بادهای سرد و تغییرات دمایی ناگهانی عواملی هستند که بستر بروز بیماری های پوستی یا تشدید آنها را فراهم می سازند. از خشکی و ترک های پوستی گرفته تا بیماری های مزمن مانند اگزما، پسوریازیس و روزاسه، همگی در این فصل شدت بیشتری پیدا می کنند.

همچنین عفونت های قارچی، کهیر، تب خال و حتی بیماری های خودایمنی نظیر ویتیلیگو و لوپوس پوستی نیز در پاییز بیشتر خود را نشان می دهند. نکته مهم آن است که بیشتر این مشکلات با مراقبت صحیح، پیشگیری و توجه به توصیه های پزشکی قابل کنترل هستند. استفاده منظم از مرطوب کننده ها، پرهیز از شست وشوی بیش ازحد با آب داغ، به کارگیری کرم ضدآفتاب حتی در روزهای ابری، انتخاب لباس های مناسب و سبک زندگی سالم از جمله اقدامات ساده اما مؤثر برای حفظ سلامت پوست در این فصل به شمار می رود.